Punktem obowiązkowym europejskich podróży każdego miłośnika historii jest stolica i największe miasto Grecji - Ateny. W ścisłym znaczeniu to centralna część potężnej metropolii położonej na równinie rozciągającej się pomiędzy górami Egaleo, Parnitha, Ymmitos, oraz Penteli, a Zatoką Sarońską (gr. Saronikós kólpos). Razem z sąsiednimi gminami tworzy ona de facto jeden wielki organizm miejski, określany mianem „Wielkie Ateny”. Lotnisko funkcjonujące w mieście obsługuje międzynarodowe połączenia z całym światem, w tym loty na trasie Ateny - Polska. Krzyżuje się tu również wiele ważnych dróg morskich, lądowych i kolejowych. Wybierając na podróż czas tuż przed lub zaraz po sezonie, kiedy miasto odwiedza mniejsza liczba turystów, możemy w większym spokoju poznawać Ateny. Pogoda w tym czasie jest także bardziej sprzyjająca zwiedzaniu. Środek lata to natomiast czas doskonały do odpoczynku nad morzem.


Historia


Ateny były w przeszłości jedną z najlepiej rozwiniętych polis oraz ośrodków kulturalnych i gospodarczych starożytnej Hellady. Utworzyły pod swoim przewodnictwem sojusz wojskowo - polityczny, nazywany Ateńskim Związkiem Morskim, stanowiący jedną z najbardziej znaczących sił politycznych starożytnej Grecji. Z Atenami związani byli m.in. Fidiasz, Sokrates, Arystoteles oraz wiele znakomitych postaci antycznej kultury. Już w epoce mykeńskiej na wzgórzu Akropolis powstała warownia, wokół niej zaczęło rozrastać się miasto. W 480 r. p.n.e. zostało zniszczone przez wojska perskie, jednak podźwignęło się z ruin, m.in. dzięki Peryklesowi. W 338 r. p.n.e. Ateny zdobyte zostały przez Macedonię, a po okresie rządów hellenistycznych władców, przez Rzym. Swoje znaczenie utraciły definitywnie w okresie panowania tureckiego, a w czasie walk z wenecjanami w 1687 r. ucierpiał jeden z najcenniejszych zabytków miasta - Partenon. W 1896 r. odbyły się tu pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie. Dziś miasto jest stolicą Grecji i jednym z najważniejszych centrów ruchu turystycznego w Europie.


Kuchnia


W mieście można spróbować dań z każdego zakątka świata. Rzecz jasna najlepiej skorzystać jednak z możliwości zasmakowania miejscowej, śródziemnomorskiej kuchni. Greckie menu bogate jest w świeże owoce, warzywa, ryby, owoce morza, a fundamentem jest oliwa z oliwek od starożytności stosowna w kuchni oraz kosmetyce. Na stole nie może też zabraknąć miejscowych win, wśród których najpopularniejsza jest retsina - trunek o specyficznym smaku powodowanym przez dodatek sosnowej żywicy. Innym znanym greckim alkoholem jest ouzo - wódka z dodatkiem anyżku. Warto spróbować także sałatki horiatiki - znanej u nas jako sałatka grecka. Przyrządzona ze świeżych, miejscowych produktów pozwoli poznać prawdziwy smak tego specjału. Innymi greckimi potrawami są też musaka (zapiekanka z mielonego mięsa, bakłażana, ziemniaków, sosu pomidorowego oraz beszamelem), gyros (mięso przyrządzone w czasie opiekania na specjalnym palenisku podawane na talerzu lub w placku pita) czy fasulada (zupa fasolowa).


Sport i rozrywka


Oprócz zwiedzania zabytków, co jest największą atrakcją miasta, znaleźć tu można wiele miejsc oferujących rozrywkę. Na pewno nie będą narzekać amatorzy nocnego życia, imprez do białego rana i dobrej muzyki. Nadmorskie kurorty oferują szeroki wybór sportów wodnych, w ośrodkach wczasowych natomiast do użytku udostępniono korty tenisowe, boiska, baseny pływackie oraz pola golfowe. Organizując wypad poza metropolię można wybrać się na górską wędrówkę.


Noclegi


Jak każde duże miasto, bogatą bazą noclegową dysponują również Ateny. Noclegi znajdziemy w obiektach o bardzo zróżnicowanym standardzie. Najtańsze są w schroniskach i hostelach, gdzie za stosunkowo nieduże pieniądze dostać można łóżko w wieloosobowych pokojach. Lepsze warunki zapewnią hotele, pensjonaty i apartamenty do wynajęcia. Niektóre obiekty zlokalizowane są w pobliżu węzłów komunikacyjnych lub najważniejszych zabytków Aten. All inclusive to często wybierana opcja, oferowana przez wiele wczasowych ośrodków.


Zabytki i atrakcje turystyczne


Każdy pragnący poznać europejskie korzenie, koniecznie musi odwiedzić Ateny. Zabytki tego miasta to jedna z największych atrakcji turystycznych Grecji. Na uwagę zasługuje zwłaszcza zespół zabudowy wapiennego wzgórza Akropol. Jednym z centralnych, i najsłynniejszych, budynków Akropolu jest Partenon, poświęcony Atenie Partenos (Dziewicy). Świątynia uważana jest za najdoskonalszy przykład budowli w porządku doryckim, a niegdyś mieściła w sobie przepiękne rzeźby, w tym ogromny posąg Ateny wykonany ze złota i kości słoniowej (chryzelefantyna). Niestety na przestrzeni dziejów jej wyposażenie uległo zniszczeniu, zostało rozgrabione lub wywiezione do zagranicznych muzeów. Mimo to nadal jest wizytówką miasta oraz jednym z symboli antycznej kultury. Drugim znanym obiektem jest Erechtejon, poświęcony Posejdonowi i Atenie. Ciekawym rozwiązaniem jest dwupoziomowy układ świątyni, a budynek zdobi m.in. portyk z kariatydami. Na świątynne wzgórze prowadzi zaś monumentalna budowla - Propyleje. Na południowym stoku znajdują się pozostałości Teatru Dionizosa, który był sceną widowisk już w V w. p.n.e. Na północny-zachód od Akropolu i Aten obowiązkowym punktem programów wycieczek są pozostałości dzielnicy Keramejkos, w przeszłości zamieszkiwanej przez wyrabiających ceramiczne naczynia rzemieślników. Warto szczególnie poświęcić uwagę częściowo zrekonstruowanemu, także z oryginalnego budulca, starożytnemu cmentarzowi. Innymi cennymi zabytkami Aten są: Tezejon (poświęcona Hefajstosowi, najlepiej zachowany starożytny obiekt kultu Aten), Odeon, Świątynia Zeusa Olimpijskiego czy hellenistyczna Wieża Wiatrów. Zwiedzając Ateny nie można pominąć spaceru po zabytkowej starówce miasta - Place, usytuowanej u stóp Akropolu, ponad agorą. Dzielnica jest zamknięta dla ruchu kołowego, dzięki czemu obiekty z różnych historycznych okresów można podziwiać odpoczywając od ulicznego zgiełku (znajdują się tu m.in. najciekawsze ślady obecności tureckiej w mieście: XV-wieczny Meczet Zdobywców (Fetije Dżami) oraz wybudowana w XVI w. przez Turków Łaźnia Wiatrów). Z wielu punktów widać Akropol, a spacer po krętych uliczkach można urozmaicić przerwą na obiad, w którejś tutejszej restauracji oraz wybrać się na zakupy pamiątek. Agora natomiast, to serce starożytnego miasta. W przeszłości było miejscem zgromadzenia mieszkańców Aten, toczyło się tu życie gospodarcze, handel, miały swoje siedziby ważne urzędy. Dziś rynek ten jest tylko zbiorem ruin, jednak ze względu na jego znaczenie, warto się przyjrzeć pozostałościom starożytnego świata lub udać się do muzeum w Stoi Attalosa, gdzie zgromadzono najcenniejsze obiekty starożytnej Agory. W mieście znajduje się również wiele wartych zobaczenia obiektów sakralnych. Wśród nich jest m.in. zbudowana w XIX w. cerkiew katedralna Zwiastowania Matki Bożej oraz jeden z najpiękniejszych obiektów tego typu - kościół Św. Teodora (Agii Theodori) zlokalizowany po południowo-zachodniej stronie placu Klafthomonos. Warto także poświęcić uwagę także klasztory Dafni i Kaisariani. Wiele cennych obiektów mieszczą też liczne ateńskie muzea. Jedna z największych kolekcji antycznych zabytków znajduje się w Muzeum Bizantyjskim i Archeologicznym oraz Narodowym Muzeum Archeologicznym.

Chcąc odetchnąć nieco od zgiełku wielkiej metropolii, musimy się udać w któreś ze spokojniejszych miejsc, np. w dzielnicy Plaka lub zrobić sobie wycieczkę na wzgórze Likawitos, z którego rozciąga się panorama miasta. Można na nie wejść piechotą lub wjechać koleją linowo-szynową. Warto również poznać stadion - zrekonstruowany na potrzeby pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich obiekt mogący pomieścić ok. 60000 widzów. W centrum nowożytnych Aten, zlokalizowanych na obszarze wyznaczonym przez plac Omonia, plac Syntagma oraz Monastriaki, działa natomiast wiele agencji turystycznych, kawiarni i restauracji. Można tu oglądnąć polityczne centrum Grecji z neoklasycystycznym budynkiem parlamentu.


Pogoda


Jak cała Grecja, w strefie śródziemnomorskiej leżą także Ateny. Klimat regionu gwarantuje w czasie wakacyjnego wypoczynku bezchmurne niebo i przepiękne słońce. Lata są suche i gorące, zimy zaś łagodne i wilgotne, choć zdarza się, że mieszkańców greckiej stolicy zaskoczy niewielki opad śniegu.


Plaże


Na południowy-zachód od Aten leży - Pireus. Na południe od niego, aż do przylądka skalistego Sunion (gdzie znajdują się ruiny świątyni Ateny i Posejdona oraz umocnień) ciągnie się dobrze zagospodarowane wybrzeże zwane Riwierą Attycką. Tutejsze plaże zachęcają do leniuchowania w promieniach śródziemnomorskiego słońca, a dobrze wyposażone ośrodki sportów wodnych umożliwiają aktywny wypoczynek. Funkcjonują tu także tory wyścigowe, korty tenisowe, pola golfowe, a także restauracje, kluby nocne i bary. Głównymi ośrodkami są m.in. Glifada, Nowy i Stary Faleron, Wula-Kawuri, Warkiza, Lagonisi, Wuliagmeni. Na północ zaś od przylądka Sunion ciągną się nadmorskie porty i kąpieliska: Laurion, Porto Rafti, Luca.


Wycieczki fakultatywne


Miasto lub pobliskie ośrodki wczasowe to dobry punkt wypadowy dla wielu wycieczek fakultatywnych. Warto poznać region Attyki położony na Półwyspie Attyckim. Oprócz nadmorskich kurortów, rekreacyjne, turystyczne tereny znajdują się w górach Hymet, Pantelikon, Parnitha. Na północ zaś, można udać się na nadmorską równinę Maraton - miejsce historycznego zwycięstwa Greków nad Persami w 490 r. p.n.e. Warto również odwiedzić Eleusis - jedno z najstarszych miast attyckich. Planując podróż po Grecji można również pomyśleć o poznaniu innych zakątków kraju lub przybrzeżnych wysp.