Trogir to piękne, portowe miasteczko, położone w Chorwacji w regionie Środkowej Dalmacji, na wybrzeżu Adriatyku. Jego niezwykła historia i liczne, warte zobaczenia zabytki sprawiają, że nazywane jest miastem - muzeum. Niewątpliwym atutem Trogiru jest jego malownicze położenie - najstarsza, historyczna część miasta zajmuje niewielką wysepkę, strzegącą cieśniny pomiędzy wybrzeżem Dalmacji a wyspą Čiovo.


Historia


Historia Trogiru zaczęła się w III wieku p. n. e., gdy przybyli z wyspy Vis (która wówczas nazywała się Issa) greccy koloniści, założyli osadę o nazwie Tragurion, czyli Kozie Wzgórza. Osada z czasem przekształciła się w portowe miasto, które jednak nie odgrywało istotnej roli w regionie.

Rozkwit nastąpił dopiero w XII wieku. Czasy świetności miasta poprzedził jednak najazd Saracenów, którzy doszczętnie zburzyli Trogir. Odbudowane z gruzów miasto zaczęło się jednak szybko rozwijać, stając się od XIV wieku ważnym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Dalmacji. Stabilizacji sprzyjał długi okres, w którym miasto pozostawało pod panowaniem śródziemnomorskich mistrzów handlu i wojennego rzemiosła - Wenecjan. Upadek Republiki Weneckiej w 1797 r. spowodował, że Dalmacja, a wraz z nią Trogir, weszły - do 1918 roku - w skład Monarchii Habsburskiej.

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Dalmacja stała się częścią Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, znanego również pod nazwą Królestwa SHS, które w 1929 roku przekształciło się w Jugosławię. Od rozpadu Jugosławii w 1991 roku Trogir należy do Chorwacji.


Atrakcje


Przez ponad 2300 lat istnienia, Trogir stał się niesamowitym konglomeratem kultur i stylów architektonicznych. Wyjątkową atrakcją miasta - unikalną w skali całego świata, jest doskonale zachowana starówka, łącząca style romańskie i gotyckie. Zabytek ten został w 1997 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Aby podziwiać uroki starej części miasta, trzeba najpierw przejść przez umieszczoną w doskonale zachowanych murach miejskich, XVI-wieczną Bramę Lądową. Brama ta, ozdobiona niegdyś weneckim lwem św. Marka była symbolem panowania Wenecjan nad Trogirem. Obecnie patronuje jej bł. Jan z Trogiru.

Spacerując wąskimi uliczkami starego miasta nie sposób pominąć zamku Kamerlengo - weneckiej budowli, strzegącej niegdyś cieśniny pomiędzy Trogirem a wyspą Čiovo. Grube mury tej budowli dobitnie pokazują, jaką wagę przywiązywali Wenecjanie do obrony wybrzeża przed najeźdźcami. Zgodnie z lokalną tradycją to właśnie w tym zamku mocowano linę, która łącząc wyspę ze stałym lądem stanowiła nietypową przeszkodę dla próbujących przepłynąć statków. Obraz nadmorskich umocnień uzupełnia baszta św. Marka. Umieszczone na niej armaty pozwalały Wenecjanom kontrolować ruch statków, chcących przepłynąć między Čiovo a wybrzeżem Dalmacji.

Droga spod zamku do głównej części miasta wiedzie promenadą Bana Berislavica, wzdłuż której koncentrują się lokalne kafejki i knajpki. Swojego imienia dla promenady udzielił urodzony w Trogirze ban - władca dalmacki, który na początku XVI wieku zasłynął zwycięskimi walkami z tureckim najeźdźcą.

Największe atrakcje Trogiru skupione są w pobliżu placu Jana Pawła II. Wśród nich prym wiedzie katedra św. Wawrzyńca - jedna z nielicznych zachowanych w Chorwacji romańskich katedr. Wyjątkową ozdobą budowli jest monumentalny portal - ozdobne wejście, uznawane za jeden z najpiękniejszych przykładów rzeźby romańskiej na wybrzeżu Adriatyku. Powodem do dumy dla lokalnych patriotów jest autor tego dzieła - mistrz Radovan, XIII-wieczny dalmacki rzeźbiarz i architekt, który urodził się właśnie w Trogirze. Atrakcją katedry są również wzniesione w różnych stylach architektonicznych dzwonnice oraz kaplica bł. Jana z Trogiru, którą renesansowy rzeźbiarz, Nicola Firentinac upiększył ponad stu pięćdziesięcioma rzeźbami postaci ludzkich.

Poza katedrą warto również zwrócić uwagę na miejską loggię, w której umieszczono dwie rzeźby - współczesną, z 1950 roku, dłuta Ivana Mestrovica i historyczną - Sprawiedliwość dłuta Nicoli Firentinaca z 1471 r. Spacerując po placu Jana Pawła II warto również zwrócić uwagę na wieżę zegarową i miejski ratusz wzniesiony w stylu romańsko - gotyckim.

Gratką dla poszukiwaczy nietypowych miejsc jest klasztor Benedyktynów - poza walorami architektury, budowla ta kryje w sobie nietypową niespodziankę - w przyklasztornym muzeum znajduje się wizerunek greckiego boga Kairosa, uskrzydlonego młodzieńca, odpowiadającego za szczęśliwe zbiegi okoliczności. Według greckiej mitologii, Kaiors przemieszczał się bardzo szybko - ten, kogo mijał miał tylko krótką chwilę, by go pochwycić, a razem z nim swoją życiową szansę.

Kolejną wartą uwagi turystyczną atrakcją miasta jest pałac Cipiko, wzniesiony w 1457 roku dla najznamienitszej wówczas rodziny trogirskiej o tym nazwisku. Warto w tym miejscu zauważyć, że wszystkie te atrakcje skupione są na bardzo małej, niewymagającej dłuższych spacerów przestrzeni - jak przed kilkuset laty pracowicie obliczył historyk Pavao Andreis, cała starówka liczy zaledwie 750 kroków!


Komunikacja


Zaletą Trogiru jest jego dogodne - z punktu widzenia urlopowego wyjazdu - położenie. Zaledwie sześć kilometrów od miasta znajduje się Lotnisko Split, z którego regularnie kursującymi autobusami można dostać się zarówno do Trogiru, jak i do Splitu. Poza autobusami można również skorzystać z usług licznych w okolicy lotniska taksówek, można również na czas urlopu wynająć samochód z wypożyczalni w odległym o ok. 25 km Splicie. Dodatkowo w najbliższych latach planowana jest rozbudowa linii kolejowej, która połączy Split, Trogir i lotnisko.


Specjały kulinarne


Kuchnia, której można skosztować w Trogirze, jest typowa dla wybrzeża Dalmacji. Amatorzy dobrego jadła mogą w licznych knajpkach delektować się tradycyjnymi specjałami - w menu znajdą wiele dań przyrządzanych przy wykorzystaniu owoców morza, świeżych ryb (a szczególnie dorsza), jagnięciny i oliwy z oliwek. Gamę wrażeń smakowych uzupełnia doskonała wędzona szynka i ser marynowany w oliwie. Można również skosztować wybornego wina z pobliskich, ekologicznych winnic.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że woda płynąca w miejskich wodociągach Trogiru pochodzi z tego samego źródła, z którego w starożytności zaopatrywano słynny Pałac Dioklecjana w Splicie. Pałac ten, podobnie jak trogirska starówka, znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.


Rozrywka


Najbardziej znanym współcześnie Chorwatem, który urodził się w Trogirze, jest Vinko Coce - słynny tenor, z którego inicjatywy w mieście corocznie odbywa się międzynarodowy Festiwal Tenorów. W czasie wakacji można również podziwiać występy organizowane podczas Letniego Festiwalu Kultury oraz spektakle wystawiane w Pałacu Książęcym. Dla wielbicieli muzyki nie lada atrakcję stanowi baszta św. Marka, która ze względu na zgromadzone w niej zbiory nazywana jest obecnie „domem muzyki dalmatyńskiej”.

Amatorzy aktywnej rozrywki mogą skorzystać z dostępnej w Trogirze wypożyczalni quadów, motocykli i samochodów buggy, które z pewnością dostarczą wielu atrakcji podczas zwiedzania okolicy przystosowanymi dla tych pojazdów szlakami.

Urok pełnego zabytków miasta, piękno okolicy, jak również bliskość innych atrakcji Środkowej Dalmacji sprawiają, że Trogir znajduje się wysoko na liście miejsc, które warto zobaczyć podczas wycieczki do Chorwacji.