Poreč to niewielkie, położone na wyspie Istria, chorwackie miasteczko. Od strony morza osłonięte jest wysepką Św. Mikołaja. Przez ponad 2000 lat burzliwej historii miasto stało się jednym z ważniejszych centrów turystycznych Chorwacji. O znaczeniu turystyki najlepiej świadczy liczba turystów - do 12-tysięcznego miasteczka przybywa ich rocznie ponad 700 tysięcy.


Historia miasta


Historia miasta sięga II w. p. n. e. Na niewielkim półwyspie powstał wówczas rzymski obóz warowny - castrum, którego obszar stanowi dzisiaj ścisłe, historyczne centrum miasta. Podczas panowania cesarza Augusta, w I wieku naszej ery, obóz został przekształcony w miasto. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego miasto wielokrotnie zmieniało przynależność. Władali nim Ostrogoci, Bizantyjczycy i Frankowie. W 1267 roku Poreč przeszedł pod władanie, jak wiele ośrodków tego regionu, Republiki Weneckiej, co zaowocowało wszechstronnym rozwojem miasta. Z tego okresu pochodzi znaczna część pięknych, zabytkowych budynków.

Po upadku Republiki, miasto na krótki czas weszło w skład monarchii Habsburskiej, a następnie Królestwa Włoch. W 1861 r. Poreč stał się siedzibą parlamentu Istrii, zyskując z czasem turystyczną renomę wśród arystokracji Austro-Węgier, w czym znaczny udział miała z pewnością budowa linii kolejowej, łączącej miasto z Triestem. Od nazwy pociągu - Parenzana - pochodzi włoska, używana również współcześnie, nazwa miasta - Parenzo.

Tragiczny dla miasta okazał się czas II wojny światowej. Poreč stał się celem 23 nalotów bombowych, w wyniku których całkowicie zniszczono niemal 75% miejskiej zabudowy. Po zakończeniu działań wojennych Poreč, wraz z Chorwacją, stał się częścią Jugosławii. Od 1991 roku, po rozpadzie Jugosławii, wyspa Istria, a wraz z nią Poreč, wchodzą w skład niepodległej Chorwacji.


Atrakcje


Zwiedzanie warto rozpocząć od sztandarowego zabytku miasta - Bazyliki Eufrazjana. W 1997 roku budynek został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Świątynia została wzniesiona w VI wieku naszej ery na miejscu kościoła z V wieku i w chrześcijańskiej tradycji funkcjonuje jako miejsce poświęcone męczeńskiej śmierci św. Maura. Ciekawostką jest fakt, że tworzący fundamenty bazyliki kościół powstał na pozostałościach jeszcze starszej świątyni - bazyliki z IV wieku. Dowodem, a jednocześnie niezwykłą atrakcją, potwierdzającą wznoszenie nowych budynków na murach wcześniejszych świątyń, są widoczne w północnej nawie bazyliki mozaiki, pochodzące z pierwotnych budowli. Bazylika jest jednym z najlepiej zachowanych chorwackich zabytków sztuki bizantyjskiej. Jej wnętrze stanowi swoisty przegląd zmian, jakie zachodziły w sztuce sakralnej na przestrzeni wieków. Poza rozwiązaniami architektonicznymi z połowy pierwszego tysiąclecia, w bazylice można podziwiać m. in. cyborium - ozdobną obudowę ołtarza, pochodzącą z XIII wieku, oraz późniejsze, XVI - wieczne mozaiki.

Spacerując uliczkami miasta warto zwrócić uwagę na rozwiązania urbanistyczne i układ ulic. Obecny wygląd starówki wynika z długiej historii miasta. Dwie główne ulice, Cardo Maximus i Decumanus, zostały wytyczone jeszcze w czasach starożytnych. Podczas budowy rzymskiego obozu wojskowego - castrum - przez jego środek wytyczano dwa trakty, wiodące we wszystkie strony świata. Na przestrzeni wieków w oparciu o te właśnie rzymskie trakty tworzyła się sieć miejskich ulic, rozgałęziając się w końcu do obecnego kształtu.

Wzdłuż Cardo Maximus i Decumanus, a w szczególności w pobliżu rzymskiego forum - placu Marafor - wnoszono liczne budynki publiczne i świątynie. O starożytnej świetności miasta świadczą dzisiaj malownicze ruiny świątyń Marsa i Neptuna. W pobliżu placu Marafor można również podziwiać zabytki z późniejszych epok. Na szczególną uwagę zasługują romański Dom z Balkonem i Dom Kanonicki oraz liczne, misternie zdobione, weneckie pałace.

Miejscem, z którego Chorwaci są szczególnie dumni, jest budynek Parlamentu Istrii. Pierwotnie był to XIII - wieczny, franciszkański klasztor. Po przebudowie w XVIII wieku surowa budowla została ozdobiona w stylu barokowym, by zostać w końcu zaadaptowana na potrzeby lokalnego parlamentu. Obecnie budynek parlamentu często gości różnego rodzaju wystawy, występy i inne wydarzenia kulturalne.

Warto również odwiedzić pobliską jaskinię Baredine. Stroma, niemal pionowa jaskinia to wyjątkowy przykład istryjskiego krasu - form geologicznych, powstałych w wyniku rozpuszczania skał przez wody powierzchniowe i podziemne. Wyjątkową atrakcją jaskini jest odmieniec jaskiniowy (proteus anguinus, znany również jako "człowiecza rybka"), zagrożony wyginięciem, unikatowy gatunek płaza - albinosa. Ze względu na przystosowanie do życia w ciemnościach jaskini, w wyniku ewolucji odmieńcowi jaskiniowemu całkowicie zanikły oczy - zamiast wzroku stworzenie wykorzystuje wyjątkowo rozwinięty węch i słuch.

Zaledwie 13 km od Poreč leży Višnjan. To niewielkie miasteczko pod względem liczby odkryć astronomicznych plasuje się na 5 miejscu na świecie - miejscowe obserwatorium ma na koncie odkrycie ponad 1400 planet! W rankingu wyprzedzają je jedynie ośrodki amerykańskiej armii i NASA. W Višnjan budowane jest obecnie kolejne obserwatorium, którego specjalnością ma być wczesne wykrywanie kosmicznych obiektów, mogących w przyszłości zagrozić Ziemi.

Od strony morza Poreč osłonięty jest wysepką Św. Mikołaja. Warto odwiedzić znajdującą się tam latarnię morską. Budowla, wzniesiona w 1402 roku, jest jedną z najstarszych tego typu na chorwackim wybrzeżu. Komunikację z wysepką zapewniają liczne promy, w godzinach popołudniowych kursujące co pół godziny.


Komunikacja


Dla ceniących wygodę i czas dobrym sposobem, by dostać się do miasta, będzie podróż samolotem - po lądowaniu na lotnisku w Rijece, konieczna jest jednak niemal 100-kilometrowa podróż autobusem. Zwolennicy samodzielnego podróżowania mogą dojechać z kilku większych, chorwackich miast - Lublany, Zagrzebia i Rijeki, pokonując odpowiednio 151, 243 i 97 km. Można również skorzystać z połączeń kolejowych i promowych. W tym ostatnim przypadku dobrym pomysłem na jest podróż promem z Wenecji.


Lokalne przysmaki


Kuchnia porečka, a w szerszym ujęciu istryjska, swoją wyjątkowość zawdzięcza licznym narodom, które na przestrzeni wieków zamieszkiwały Chorwację, odciskając swoje piętno na jej kulturze i tradycji. Sztandarowym przykładem bogactwa chorwackiej kuchni jest hladni pladanj (zimny talerz), czyli zestaw przekąsek. W zależności od regionu pod tą nazwą kryje się jednak zupełnie różne jedzenie. W wydaniu istryjskim hladni pladanj to połączenie cienkich paseczków wędzonej szynki, zielonych oliwek i owczego sera.

Warto również skosztować innych specjałów - popularne są tu m. in. fuži (makaron) z sosami mięsnymi. W wyspiarskiej kuchni nie może również zabraknąć potraw z ryb i owoców morza, wśród których prym wiodą sałatki z ośmiornic, czy krewetki podawane z kalmarami. Ze względu na historyczne i geograficzne związki tych terenów z Włochami, nie brakuje tu również specjałów typowych dla Półwyspu Apenińskiego, takich jak risotto, polenta czy gnocchi. Dla wyjątkowo wybrednych smakoszy wielką atrakcją będą różnorodne potrawy z dodatkiem kulinarnego skarbu - trufli.

Kuchnia istryjska to nie tylko wyborne jedzenie. Idealnym dodatkiem do lokalnych potraw będą wytwarzane na wyspie trunki, a szczególnie wina. Sztandarowe istryjskie wina to białe malvazija i muškat, oraz czerwony teran.


Rozrywka


Poreč to miasto, w którym każdy, niezależnie od ulubionego sposobu spędzania wakacji, znajdzie coś dla siebie. Poza licznymi zabytkami i skarbami kultury, Poreč zapewnia wiele sposobów na aktywny wypoczynek.

Dla amatorów morskich kąpieli godne polecenia są liczne, przybrzeżne wysepki. Porastają je gęste, sosnowe zagajniki, dające wyborne schronienie przed upałem. Miłośnicy sportów wodnych mają możliwość skorzystania z oferty klubów nurkowych i przystani, umożliwiających wynajęcie jachtu. W pobliżu miasta znajdują się również korty tenisowe. Przygotowano również dogodne, malownicze trasy dla rowerzystów.

Nie brakuje tu również wydarzeń kulturalnych. Cyklicznie organizowane są festiwale ludowe i folkowe (w czerwcu i sierpniu), obfitujące w koncerty Lato Muzyczne oraz Doroczna Wystawa Sztuki.